تحولات گفتار و زبان کودکان از ۶ ماهگی تا ۱ سالگی

مراحل مهم توسعه گفتار و زبان در کودکان

در بازه زمانی ۶ ماهگی تا ۱ سالگی، کودکان تحولات قابل توجهی در زمینه گفتار و زبان تجربه می‌کنند که شامل موارد زیر است:

1. تولید صداهای تکراری و ثابت: کودکان در این دوره صداهای تکراری مانند “بابابابا”، “دددددد”، “ماماماما”، “لالالا” و غیره تولید می‌کنند که نشان‌دهنده تمرین و تقویت مهارت‌های گفتاری است.
2. واکنش به صداهای خاص: کودکان ممکن است به صداهایی مانند زنگ تلفن یا نام خودشان واکنش نشان دهند.
3. شناخت نام افراد خانواده: با شنیدن نام اعضای خانواده، کودکان ممکن است به آنها نگاه کنند یا واکنش نشان دهند.
4. افزایش زمان توجه شنیداری: کودکان در این مرحله به صداها و محیط اطراف بیشتر توجه می‌کنند و زمان توجه شنیداری آنها افزایش می‌یابد.
5. تقلید از صداها: کودکان ممکن است توانایی تقلید از صداهای مختلف را داشته باشند.
6. جلب توجه از طریق صداسازی: کودکان برای جلب توجه دیگران از صداهای خاص استفاده می‌کنند.
7. شناخت مفهوم برخی کلمات: کودکان ممکن است مفهوم کلماتی مانند “توپ” یا “مسواک” را درک کنند.
8. استفاده از حرکت و ژست برای درخواست‌های کلامی: کودکان از حرکات سر و بدن برای نشان دادن درک خود از درخواست‌های کلامی استفاده می‌کنند.

این دوره از رشد کودک بسیار حیاتی است زیرا اساس و پایه‌های ارتباطی و گفتاری کودک در این مرحله شکل می‌گیرد. توجه به این تحولات و درک آن‌ها توسط والدین و مربیان، در تشخیص زودهنگام و رفع احتمالی تاخیرهای گفتاری و زبانی در آینده می‌تواند کمک کننده باشد.

توسعه گفتار و زبان کودکان ۱ تا ۱.۵ ساله

پیشرفت‌های گفتاری و زبانی در این دوره حیاتی رشد کودک

در دوره‌ای که کودک از ۱ سالگی به سمت ۱.۵ سالگی پیش می‌رود، شاهد تحولات چشمگیری در زمینه گفتار و زبان هستیم که شامل موارد زیر است:

1. فهم جملات ساده: کودکان قادر به درک و اجرای دستورات ساده مانند “بای بای کن” یا “دست بزن” هستند.
2. استفاده از حروف خاص در گفتار: آن‌ها از صداهای مشخص مانند “د، ب، م، ن، پ، ه” در گفتار خود استفاده می‌کنند.
3. انجام دادن دستورات تک مرحله‌ای: کودکان می‌توانند دستورات ساده را انجام دهند و افعال ساده را درک کنند، مثلاً اجر دادن یا سیب آوردن.
4. شناسایی اشیاء: آن‌ها با شنیدن نام یک شیء یا دیدن تصویر آن، قادر به شناسایی هستند.
5. تفکیک عبارات آشنا: کودکان می‌توانند عبارات مختلف را تمیز دهند و معانی آن‌ها را درک کنند.
6. دانش ۱۵۰ تا ۲۰۰ کلمه: کودکان معمولاً حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ کلمه را می‌فهمند و استفاده می‌کنند.
7. تکرار کلمات شنیده شده: توانایی تکرار کلماتی که می‌شنوند، که این فعالیت مسیر یادگیری زبان را تقویت می‌کند.
8. فهم عبارات طولانی‌تر: کودکان شروع به فهم عبارات طولانی‌تری مانند “برو کفشتو بیار” می‌کنند.
9. واکنش به پرسش‌های ساده: آن‌ها به پرسش‌های ساده مانند “این چیه؟” یا “دستت کو؟” واکنش نشان می‌دهند.
10. تکرار کلمات شنیده شده (تأکید): کودکان این دوره تمایل دارند که کلمات شنیده شده را تکرار کنند.
11. بیان بیش از ۱۰ کلمه معنادار: توانایی بیان بیش از ۱۰ کلمه معنادار و استفاده از آن‌ها.
12. استفاده از گفتار برای ارتباط: آن‌ها برای برقراری ارتباط با دیگران از گفتار استفاده می‌کنند و این گام مهمی در توسعه مهارت‌های ارتباطی زبانی آن‌هاست.
    

    پیشرفت‌های گفتاری و زبانی کودکان ۱.۵ تا ۲ ساله

    گام‌های مهم در توسعه مهارت‌های گفتاری و زبانی در این دوره حساس رشد

    در فاصله زمانی ۱.۵ تا ۲ سالگی، کودکان پیشرفت‌های قابل توجهی در مهارت‌های گفتاری و زبانی خود به نمایش می‌گذارند. این پیشرفت‌ها شامل موارد زیر است:

    1. انجام دستورهای دوتایی: کودکان توانایی اجرای دستورات دوتایی را دارند، نشان‌دهنده پیشرفت درک زبانی است.
    2. فهم انواع عبارات: توانایی درک عبارات و پاسخ به سوال‌های ساده با پاسخ‌های بله یا خیر.
    3. گوش دادن به داستان‌های کوتاه: علاقه به داستان‌ها و توانایی گوش دادن به آن‌ها.
    4. افزایش دایره واژگان و جملات ساده: روزانه کلمات جدید یاد می‌گیرند و جملات ساده‌تر را بیان می‌کنند.
    5. استفاده از نام شخصی: استفاده از نام شخصی خود هنگام صحبت کردن درباره خود.
    6. بیان همخوان‌های گ و ک: شروع به بیان همخوان‌های گ و ک.
    7. فهم و استفاده از فعل‌های مختلف: استفاده از فعل‌های متداول مانند “بده، برو، بیا، بشین، بخواب”.
    8. تقلید بازی‌های نمادین: تقلید از بازی‌های نمادین مانند جارو کردن.
    9. دانش و استفاده از واژگان: درک ۲۵۰ تا ۳۰۰ کلمه و بیان بیش از ۳۰ کلمه.
    10. استفاده از سوالات پرسشی: استفاده از سوالات در مکالمات روزمره.
    11. تقلید عبارات دو یا سه کلمه‌ای: تقلید از عبارات کوتاه.
    12. شروع بازی‌های وانمودی: انجام بازی‌های وانمودی مانند خواباندن عروسک یا غذا دادن به عروسک.
    13. استفاده از نمادها: استفاده از شیء به عنوان نماد برای شیء دیگر، مثلا وانمود کردن با مداد به عنوان اسب و تولید صدای اسب.

    این دوره حساس در رشد گفتار و زبان کودک، پایه‌های ارتباطی و زبانی کودک را برای مراحل بعدی توسعه و آموزش تقویت می‌کند. توجه به این پیشرفت‌ها و حمایت از رشد آن‌ها اهمیت بسزایی در توسعه توانایی‌های ارتباطی کودک دارد.

اهمیت گفتاردرمانی در رشد گفتار و زبان کودکان دو ساله

ضرورت توجه به اختلالات گفتاری و زبانی در کودکان

پس از بررسی مراحل رشد گفتار و زبان کودک از تولد تا ۲ سالگی، اکنون می‌دانیم که چنانچه عملکرد گفتاری کودک از الگوی معمول و طبیعی منحرف شود، مانند تاخیر در گفتار یا وجود مشکلات گفتاری، این موارد نیازمند توجه و اقدامات درمانی می‌باشند. تاخیر در رشد گفتار و زبان نه تنها می‌تواند بر توانایی‌های ارتباطی کودک تأثیر گذارد، بلکه ممکن است بر رشد اجتماعی و آموزشی آن‌ها نیز اثر بگذارد.

مشاوره با گفتاردرمانگر متخصص

برای اطمینان از رشد زبانی و گفتاری سالم کودک دو ساله خود، مشاوره با یک گفتاردرمانگر متخصص در زمینه اختلالات رشد تکاملی ضروری است. یک گفتاردرمانگر متخصص می‌تواند:

• وضعیت فعلی گفتار و زبان کودک را ارزیابی کند.
• تشخیص دهد که آیا تاخیر یا اختلالی در رشد گفتاری و زبانی کودک وجود دارد یا خیر.
• برنامه درمانی مناسب و هدفمند برای پرورش و تقویت مهارت‌های گفتاری و زبانی کودک طراحی کند.
• به والدین راهنمایی‌های لازم برای حمایت از رشد گفتاری و زبانی فرزندشان در خانه را ارائه دهد.

اقدامات و توصیه‌های مهم

• توجه به نشانه‌های اولیه تاخیر یا مشکلات گفتاری.
• ایجاد فرصت‌های متعدد برای تعامل و صحبت کردن با کودک.
• استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های تعاملی برای تقویت مهارت‌های زبانی.