دیسلکسیا یا اختلال در خواندن و نوشتن
دیسلکسیا یک اختلال یادگیری است که معمولاً با مشکلات در خواندن، نوشتن، و درک مفاهیم مرتبط با زبان همراه است. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دشواری در تشخیص و تمایز بین صوت‌ها، حروف، و کلمات داشته باشند. این اختلال معمولاً از دوران کودکی شروع می‌شود و به مرور زمان با روش‌های درمانی نظیر گفتاردرمانی قابل مدیریت است. اما با وجود این، این اختلال می‌تواند به میزان متفاوتی بر روی زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد و در بعضی موقعیت های آموزشی نیاز به پشتیبانی و حمایت دارد.
اگر بخواهم اختلال دیسلکسیا را با مثال توضیح دهیم باید بگوییم که:
این کودکان اغلب دچار دقت شنیداری پایین و پردازش ناکارآمد شنیداری هستند. آنها معمولاً در خواندن بدون درک و در دیکته ضعیف عمل می‌کنند؛ به عبارت دیگر، همان چیزی که در مغز اشتباه پردازش می‌شود، همان کلمه بازنمایی می‌شود و آن را اشتباه می‌خوانند و همان اشتباه را در دیکته مینویسند.
اکثراً کودکان دیسلکسیا به اصطلاح اشتباه جز بچه‌های تنبل کلاس تلقی می‌شوند و نمرات پایین‌تری از همکلاسی‌های خود دریافت می‌کنند. این اختلال یادگیری در دروسی مانند ریاضی که نیازمند دقت بالا است، تأثیرات منفی خود را نشان می‌دهد.
آیا اختلال خواندن و نوشتن درمان قطعی دارد؟
اگرچه درمان قطعی برای ازبین بردن ریشه‌ای دیسلکسیا وجود ندارد، اما اقدامات درمانی قابل انجام هستند که می‌توانند به افراد مبتلا به این اختلال کمک کنند تا به طور موثرتری با آن مقابله کنند و توانایی‌های خواندن خود را بهبود بخشند.
مراحل ارزیابی و تشخیص زودهنگام نیازهای فرد می‌تواند نقطه عطفی در افزایش شانس موفقیت در مدیریت این اختلال باشد. اقدام به معرفی و پیاده‌سازی برنامه‌های درمانی متناسب، نه تنها می‌تواند در کاهش محدودیت‌های ناشی از دیسلکسیا موثر باشد بلکه به فرد مبتلا کمک می‌کند تا به پتانسیل تحصیلی و شخصی خود دست یابد
اهمیت شروع مداخلات درمانی
اگر کودک دلبند شما با مشکلات خواندن و نوشتن در مدرسه روبه‌رو شده است، بهتر است هرچه زودتر با مراجعه به مراکز گفتاردرمانی در تهران و مشورت با متخصصان گفتاردرمانی، مشکل کودک خود را مطرح کنید و مداخلات درمانی را آغاز نمایید.
به همین منظور، کلینیک گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر با ارائه ارزیابی‌های دقیق و مداخلات درمانی مناسب توسط تیم تخصصی و مجرب، آماده ارائه خدمات به شما عزیزان می‌باشد. ما اینجا هستیم تا نیازهای کودکان توانخواهتان را بهبود بخشیم.
درمان مشکل خواندن در کودکان:
دیسلکسیا، یک اختلال یادگیری که خواندن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، می‌تواند با به کارگیری استراتژی‌های آموزشی مخصوص بهبود یابد.
هرچند درمان قطعی ۱۰۰ ٪ برای درمان اختلال دیسلکسیا که عملکرد غیرطبیعی مغز و عامل اختلال دیسلکسی یا نارساخوانی را بهبود بخشد، وجود ندارد، اما شناخت و ارزیابی زودهنگام نیازهای این افراد و اقدامات گفتاردرمانی مناسب، می‌تواند احتمال موفقیت در اداره اختلال نارساخوانی را افزایش دهد. به عبارت دیگر، درمان دیسلکسیا ممکن است با تلاش‌های مناسب و توجه به نیازهای خاص فرد، موثرتر شود.
ما اکنون قصد داریم راهکارهای درمانی مناسب برای اختلال دیسلکسیا (اختلال خواندن و نوشتن) در کودکان را ارائه دهیم:
استفاده ازرویکرد چند حسی:
آموزگاران و گفتاردرمانگران با استفاده از تکنیک‌های تعاملی که شامل حواس شنیداری، بصری، و لمسی می‌شود، می‌توانند فرایند یادگیری را برای دانش‌آموزان مبتلا به دیسلکسیا تقویت کنند.
این رویکرد چند حسی، به ویژه هنگامی که دانش‌آموزان ترکیبی از گوش دادن به مطالب ضبط شده و دنبال کردن متن با انگشتان خود را تمرین می‌کنند، امکان پردازش بهینه‌تر اطلاعات را می‌دهد. این شیوه‌های تدریس، با تقویت تعامل بین حواس مختلف، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های خواندن خود را به طور مؤثرتری توسعه دهند و پیشرفت تحصیلی را تجربه کنند
استراتژی درمان اختلال خواندن و نوشتن
برای درمان دیسلکسیا در کودکان، روی ایجاد یک استراتژی درمانی تمرکز داده می‌شود. این استراتژی شامل اقدامات زیر است:
۱٫تقویت مهارت های آگاهی واجی:
-ترکیب همخوان واکه(م+ا:ما)
-ترکیب هجا ها و ساختن کلمه(پا+رو:پارو)
-تقطیع کلمه
-آنالیز قافیه و هم صدا ها
-بخش بخش کردن کلمات
-تشخیص جایگاه اول،وسط و اخر
و…
۲٫یادگیری تشخیص کوچکترین صداها و استفاده از آنها برای کلمه‌سازی، شامل شناسایی تلفظ کلمات و صداها.
- درک مفهوم آن‌چه کودک دارد می‌خواند، برای تسهیل فرآیند خواندن.
- ایجاد فرهنگ لغتی از کلمات شناسایی شده و درک شده، برای تقویت مهارت‌های زبانی.
- خواندن با صدای بلند: به منظور افزایش دقت، سرعت و بیان در حین خواندن، به عنوان جزءی از مهارت‌های روانی.
- درک حروف و رشته حروفی که این صداها و کلمات را نشان می‌دهند، به عنوان جزء مهمی از صداشناسی.
پشتیبانی از کودکان با دیسلکسیا در پیشرفت تحصیلی آنها مستلزم تمرکز بر توسعه مهارت‌های کلیدی خواندن است.
برنامه‌ریزی جلسات آموزشی منظم با یک متخصص آموزش خواندن مانند گفتاردرمان و معلم می‌تواند به کودکان مبتلا به دیسلکسیا کمک شایانی کند. برای کودکانی که با چالش‌های شدیدتری در خواندن روبرو هستند، ممکن است نیاز به تعداد جلسات بیشتری با پیشرفت آهسته‌تر باشد. این رویکرد تعاملی و سفارشی اطمینان می‌دهد که هر کودک بر اساس نیازهای خاص خود، پشتیبانی مناسب را دریافت می‌کند تا به بهترین شکل ممکن، مهارت‌های خواندن خود را توسعه دهد
: تدوین برنامه آموزش فردی برای کودکان دیسلکسی (IEP)
در بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده آمریکا، مدارس موظفند به کودکان مبتلا به دیسلکسیا کمک کنند تا مهارت‌های یادگیری خود را تقویت کنند. این امر شامل همکاری با والدین برای طراحی یک برنامه آموزش فردی می‌شود. این برنامه، که به عنوان برنامه آموزش مفردی (IEP) شناخته می‌شود، باید به طور مکتوب نیازهای خاص یادگیری کودک را شناسایی کند و نحوه‌ی پشتیبانی مدرسه از رشد تحصیلی او را تعریف کند.
برقراری ارتباط با معلم کودک برای برگزاری جلسه‌ای به منظور توسعه IEP، اقدامی حیاتی است که به والدین امکان می‌دهد در روند آموزشی فرزندشان مشارکت کنند. این برنامه سفارشی اطمینان حاصل می‌کند که هر کودک بر اساس توانایی‌ها و نیازهای خود، حمایت مناسب را دریافت کند، و به او کمک می‌کند تا به بهترین پتانسیل تحصیلی خود دست یابد
درمان زودهنگام برای کودکان دارای اختلال خواندن:
تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان مبتلا به دیسلکسیا که از دوره کودکستان یا ابتدای دوران تحصیلی به طور موثری پشتیبانی می‌شوند، توانایی‌های خواندن خود را به گونه‌ای قابل توجه بهبود می‌بخشند که این پیشرفت امکان موفقیت آنها در دوران دبستان و دبیرستان را فراهم می‌آورد. این موضوع تأکیدی است بر اهمیت حمایت زودهنگام و مداخله آموزشی برای کودکانی که با دیسلکسیا دست و پنجه نرم می‌کنند.
به طور عکس، کودکانی که در مراحل اولیه کمک کافی دریافت نمی‌کنند، ممکن است با چالش‌های بیشتری در یادگیری مهارت‌های خواندن مواجه شوند و این موضوع می‌تواند تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی و توانایی‌های آموزشی آنها داشته باشد. این کودکان در خطر افتادن به تأخیر از همسالان خود هستند و ممکن است هرگز نتوانند به سطح موفقیت تحصیلی مورد انتظار برسند.
با این حال، حتی کودکانی که با شدیدترین اشکال دیسلکسیا مواجه هستند نیز می‌توانند از رویکردها و استراتژی‌های متنوع آموزشی بهره‌مند شوند. با یادگیری مهارت‌ها و توسعه استراتژی‌های مناسب، آنها قادر خواهند بود تا عملکرد خود در محیط تحصیلی را بهبود بخشند و کیفیت زندگی خود را ارتقا دهند.
این نشان می‌دهد که با حمایت مناسب، هیچ مانعی نمی‌تواند مانع پیشرفت کودکان دارای دیسلکسی شود، .
چگونه والدین می‌توانند در درمان دیسلکسیا کودکان خود موثر باشند؟
تشخیص سریع توسط والدین، علاوه بر افزایش پیشرفت تحصیلی کودک، باعث می‌شود که والدین با احترام به وضعیت فرزندشان، از ایجاد فشارهای ناپسند و افزایش اضطراب و افسردگی در او پرهیز کنند.
قبل از شروع درمان، تشخیص صحیح توسط متخصص گفتاردرمانی ضروری است و باید دیسلکسیا را از مشکلات دیگری مانند مشکلات بینایی، شنوایی، هوش، و مشکلات اجتماعی و اقتصادی متمایز کرد.
حضور فعال والدین در فرآیند یادگیری کودکانشان، به ویژه کودکانی که با دیسلکسیا مواجه هستند، نقش کلیدی در موفقیت آنها دارد
اجرای استراتژی‌های زیر می‌تواند به کاهش تأثیرات دیسلکسیا و بهبود عملکرد تحصیلی کودکان کمک کند
۱٫تشخیص به موقع: اگر نشانه‌هایی از دیسلکسیا در کودک خود مشاهده می‌کنید، اقدام به مشاوره با یک متخصص گفتاردرمانی کنید. تشخیص زودهنگام می‌تواند شانس موفقیت درمان را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
۲٫درمان دیسلکسیا با آواز درمانی:
این روش شامل استفاده از آواز درمانی به منظور افزایش تمرکز و توجه کودک به خواندن است. با استفاده از صداهای طبیعی و ملایم، آواز درمانی می‌تواند کودک را به خواندن تشویق کرده و توجه و تمرکز او را بهبود بخشد.
۳٫خواندن کتاب داستان و قصه های صوتی : آغاز به خواندن برای کودک خود از سنین بسیار پایین (شش ماهگی یا کمتر) توصیه می‌شود. استفاده از کتاب‌های صوتی و خواندن مشترک کتاب‌های داستان، به تقویت مهارت‌های شنیداری و درک مطلب کودک کمک خواهد کرد.
این راهبردها، ضمن ایجاد یک پایه محکم برای توسعه مهارت‌های خواندن در کودکان، می‌تواند به آنها کمک کند تا با اعتماد به نفس بیشتری به مراحل بعدی آموزشی خود گام نهند. والدین با اتخاذ این رویکردها، می‌توانند به کودک خود در مقابله با چالش‌های ناشی از دیسلکسیا یاری رسانند و زمینه‌ساز موفقیت‌های تحصیلی و شخصی آینده آنها باشند
- ۴. حفظ شعر
کتاب‌های شعر به عنوان یک روش درمانی برای افراد دارای اختلال خواندن (دیسلکسیا) بسیار موثر هستند. خواندن آهنگ‌هایی با ریتم و قافیه می‌تواند به کودکان کمک کند تا با صداهای مرتبط با حروف آشنا شوند. به عنوان مثال، می‌توانید بخشی از یک آهنگ را بخوانید و کودک را تشویق کنید تا به شما پیوسته و با ادامه خواندن شما، باقی قسمت را بگوید. همچنین، می‌توانید از بازی کردن با کلماتی که قافیه دارند، برای تقویت مهارت‌های زبانی کودکان استفاده کنید. مثلاً، شما می‌گویید “شیر” و او باید یک کلمه هم قافیه مانند “سیر” رابگوید، یا “موش” و او بگوید “گوش” و موارد مشابه.
- ابراز عشق و‌حمایت به‌کودکتان : تأثیر دیسلکسیا بر عزت نفس کودکان می‌تواند قابل توجه باشد. مهم است که حامی حضوری قوی برای فرزندتان باشید، توانایی‌ها و نقاط قوت او را تحسین کرده و اطمینان حاصل کنید که او احساس محبت و پشتیبانی می‌کند.
- دادن آگاهی کافی راجع به دیسلکسیا: با فرزندتان در مورد دیسلکسیا و اینکه چرا خواندن برای او دشوار است، به زبان ساده صحبت کنید. توضیح دهید که دیسلکسیا نشانگر شکست نیست و راه‌هایی برای موفقیت وجود دارد.
- فراهم سازی محیط خانگی بدون نویز: فضایی آرام، تمیز و سازمان‌یافته برای مطالعه ایجاد کنید و زمان‌های مشخصی را برای خواندن اختصاص دهید. همچنین، اهمیت خواب کافی و تغذیه سالم را فراموش نکنید.
- *محدود سازی استفاده از گجت ها :** زمان صرف شده با تلفن‌های همراه، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترها را کاهش دهید و از این زمان برای تقویت مهارت‌های خواندن استفاده کنید.
- همکاری و ارتباط با معلمین: اطمینان حاصل کنید که با معلمان در ارتباط مستمر هستید تا پیشرفت تحصیلی فرزندتان را دنبال کنید و اطمینان حاصل کنید که او برای آزمون‌ها و تکالیف خواندن، زمان کافی در اختیار دارد.
- **پیوستن به گروه های حمایتی:** شرکت در گروه‌های حمایتی می‌تواند فرصت‌هایی برای تبادل اطلاعات و تجربیات با سایر والدینی که فرزندان آنها با چالش‌های مشابهی روبرو هستند، فراهم کند. این گروه‌ها می‌توانند حمایت عاطفی و منابع مفیدی را ارائه دهند.
خواندن فرآیندی پیچیده است که مستلزم هماهنگی دقیق بین مغز و زبان می‌باشد. برای اینکه فردی بتواند بخواند، نیاز است که مغز حروف را شناسایی کرده، آنها را به صداهای مربوطه ارتباط دهد، صداها را به ترتیب صحیح مرتب کند، و در نهایت کلمات و جملات را به گونه‌ای ترکیب نماید که قابل فهم و معنادار باشند.
افرادی که با دیسلکسیا (نارساخوانی) دست و پنجه نرم می‌کنند، در مرحله تطابق حروف مشاهده شده بر صفحه با صداهایی که این حروف و ترکیبات آنها ایجاد می‌کنند، با چالش روبرو هستند. این چالش در تشخیص و ترتیب صحیح صداها می‌تواند موجب شود که مراحل بعدی فرآیند خواندن نیز دشوارتر شود، که این امر خواندن و درک مطلب را برای آنها به کاری سخت و گاهی اوقات دلسردکننده تبدیل می‌کند.
کودکان و بزرگسالانی که با دیسلکسیا مواجه هستند، اغلب در خواندن روان، املا دقیق کلمات، و یادگیری زبان‌های دوم مشکل دارند. با این حال، این چالش‌ها به هیچ وجه نشان‌دهنده سطح هوش آنها نیست. دیسلکسیا یک اختلال خواندن غیرمنتظره است، یعنی در شخصی رخ می‌دهد که پتانسیل لازم برای بودن یک خواننده ماهر را دارد، اما با موانعی در راه رسیدن به این توانایی روبرو است.
علی‌رغم چالش‌های مربوط به خواندن، افراد مبتلا به دیسلکسیا اغلب از قدرت تفکر سریع و خلاقیت برخوردار هستند و می‌توانند در زمینه‌هایی مانند استدلال و حل مشکل برجسته باشند. این ویژگی‌ها آنها را از تصویر غالبی که ممکن است در جامعه وجود داشته باشد، متمایز می‌کند.
شروع روند درمان اختلال دیسلکسیا با گفتاردرمانی نیاوا
اگر به دنبال اطلاعات بیشتری درباره دیسلکسیا هستید و نیاز به راهنمایی دارید، مراجعه به متخصصان حوزه گفتاردرمانی مانند خانم مطهره‌موسوی مهر که در مدیریت کلینیک گفتاردرمانی فعالیت می‌کنند، می‌تواند بسیار مفید باشد. این متخصصان می‌توانند راهنمایی‌های ارزشمندی را برای مواجهه با چالش‌های ناشی از دیسلکسیا ارائه دهند و به شما و عزیزانتان کمک کنند تا استراتژی‌هایی برای پیشرفت در یادگیری پیدا کنید.
نیاوا همصدای شما در تمام لحظه ها
