بازی کردن چه فوایدی برای کودکان دارد؟
بازی کردن در کودکان از دیرباز همراه آنها بوده است و نمی‌توان اهمیت بازی در زندگی کودک را نادیده گرفت. بازی‌ها صرفا سرگرمی‌هایی برای وقت‌گذرانی نیستند، بلکه جنبه‌ای اساسی از دوران کودکی به شمار می‌روند و روی جنبه‌های مختلفی از رشد کودک اثر می‌گذارند.
کلینیک گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر در این مقاله به تفصیل به برخی از مزایای بازی کردن در کودکان می‌پردازد:
- رشد مهارت‌های فیزیکی: بازی‌های حرکتی مانند دویدن، پریدن و رقص به رشد جسمانی کودک کمک می‌کنند. بازی‌های فعال، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها را بهبود می‌بخشند و به توسعه مهارت‌های حرکتی، هماهنگی اعضای بدن و افزایش تعادل کمک می‌کنند.
- توسعه مهارت‌های اجتماعی: بازی‌کردن با هم‌سالان باعث می‌شود که کودکان بتوانند مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود را به میزان زیادی پرورش دهند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا حل‌کردن تعارضات، به اشتراک‌گذاری وسایل، همدلی و کار تیمی را یاد بگیرند.
- تقویت خلاقیت: بازی‌ها، به ویژه بازی‌های تخیلی، خلاقیت کودک را تقویت می‌دهند.
- توسعه مهارت‌های زبانی: بازی‌ها می‌توانند به سرعت توسعه مهارت‌های زبانی کودک را تسریع کنند.
- بهبود رابطه والدین و فرزندان: بازی کردن می‌تواند رابطه والدین و فرزندان را بهبود دهد و فرصتی برای ایجاد ارتباط نزدیک‌تر با کودکان فراهم کند.
بازی‌کردن در کودکان مزایای بی‌نظیری در فرآیند رشد دارد و به کودکان کمک می‌کند تا خودشان را بهتر بشناسند و مهارت‌هایشان را بیشتر توسعه دهند.
کودکان از چه سنی بازی کردن را شروع می‌کنند؟
بازی کودکان با رشد و توسعه مهارت های اجتماعی در مراحل مختلف تکامل می یابد. در اینجا شش مرحله بازی در دوران کودکی وجود دارد:
- بازی مستقل (تولد – ۳ ماهگی): در این مرحله نوزادان حرکات مختلفی را با بازوها، پاها، دست ها و پاهای خود انجام می دهند. آنها در مورد بدن خود یاد می گیرند و چگونگی حرکت آن را کشف می‌کنند.
- بازی انفرادی (تولد-۲ سالگی): در این مرحله کودک به تنهایی بازی می‌کند و هنوز علاقه ای به بازی با دیگران ندارد.
- رفتار تماشاگر/ تماشاگر (۲ سال): بچه ها شروع به تماشای بازی بچه های دیگر می‌کنند اما فعالانه با آنها درگیر نمی‌شوند.
- بازی موازی (۲ سال به بالا): در بازی موازی، کودکان در کنار یا نزدیک دیگران بازی می‌کنند اما مستقیماً با آنها ارتباط برقرار نمی‌کنند. به عنوان مثال، همه آنها ممکن است در یک زمین بازی بازی کنند اما در فعالیت های مختلفی مانند کوهنوردی یا تاب خوردن شرکت کنند.
- بازی همراه (۳-۴ سال): در این مرحله، کودکان در حین بازی با دیگران ارتباط برقرار می کنند، اگرچه ممکن است تعامل محدود باشد. آنها ممکن است فعالیت های مربوط به بچه های اطراف خود را بدون تعامل مستقیم انجام دهند.
- بازی مشارکتی (۴+ سال): بازی مشارکتی شامل بازی کودکان با هم با علاقه به فعالیت و سایر کودکان است. آنها در جهت اهداف مشترک مانند ساختن یک برج بلوک کار می‌کنند.
به یاد داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و این مراحل به عنوان دستورالعمل های کلی می‌باشد. بازی را در برنامه روزانه کودک خود بگنجانید، زیرا برای رشد او در هر سنی ضروری است!
آیا بازی می‌تواند بر روی تربیت کودکان اثر بگذارد؟
بله، بازی در کودکان می‌تواند آثار تربیتی مهمی داشته باشد. در ادامه به برخی از این آثار می‌پردازیم:
- توسعه مهارت‌ها و توانایی‌ها:
بازی‌ها به کودکان فرصت می‌دهند تا مهارت‌های مختلف را تجربه کنند. از مهارت‌های فیزیکی گرفته تا مهارت‌های اجتماعی، بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا توانایی‌های خود را توسعه دهند.
- تقویت خلاقیت:
بازی‌ها، به ویژه بازی‌های تخیلی، خلاقیت کودک را تقویت می‌دهند. کودکان در طول بازی‌ها می‌توانند ایده‌های خلاقانه‌تری بیافرینند و مسائل را از زوایای مختلف مشاهده کنند.
- توسعه مهارت‌های اجتماعی:
بازی‌کردن با هم‌سالان و حتی با افراد بزرگتر، کودکان را با مهارت‌های اجتماعی آشنا می‌کند. این شامل تعامل با دیگران، حل تعارضات، همدلی و همکاری در گروه است.
- تقویت تفکر منطقی و استدلال:
برخی بازی‌ها نیازمند حل مسئله، استدلال منطقی و تصمیم‌گیری است. این مهارت‌ها در طول بازی‌ها تقویت می‌شوند.
- تقویت تمرکز و توجه:
بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا تمرکز و توجه خود را بهبود دهند. مثلاً در بازی‌های پازل، کودکان باید به جزئیات دقت کنند تا مسئله را حل کنند.
بازی‌کردن در کودکان نه تنها سرگرمی است، بلکه به عنوان یک ابزار آموزشی نیز عمل می‌کند!!
اگر دوست دارید کودکتان در تمام ابعاد رشد بازی اعم از خلاقیت ،منطق،استقلال فردی و توجه تمرکز تقویت شود،”مطب گفتاردرمانی نیاوا ” در تهران با به روزترین تجهیزات بازی درمانی و با مجرب ترین درمانگران، در این حیطه خدمت رسانی می‌کند.
چه نوع بازی هایی به رشد خلاقیت کودکان کمک می‌کند؟
بازی‌ها برای تقویت خلاقیت کودکان نقش مهمی ایفا می‌کنند. در ادامه، تعدادی از بازی‌هایی که به خلاقیت کودکان کمک می‌کنند به شرح زیر است:
نقاشی کشیدن:
- نقاشی کشیدن با مداد، قلم، رنگ‌آمیزی و حتی خمیر بازی، خلاقیت کودک را تقویت می‌کند.
- کودکان می‌توانند دنیای خود را روی کاغذ ترسیم کنند و ایده‌های خلاقانه‌تری بیافرینند.
کاردستی:
- ساخت اشیاء با وسایل مختلف مانند وسایل دورریختنی، حبوبات، سنگ‌ها و غیره، خلاقیت کودک را تقویت می‌کند.
- ساخت زیورآلات مهره‌ای، بازی با گل و خمیر، و کاردستی‌های دیگر نیز مفید هستند.
حل پازل:
- حل انواع پازل‌ها، از جمله پازل‌های تصویری و سه‌بعدی، تفکر خلاق کودک را تقویت می‌کند.
خط‌خطی بازی (DOODLE ART):
- در این بازی، کودکان خطوط را رنگ‌آمیزی می‌کنند و سپس از بین خطوط بی‌نظم، اشکال و نمادهای خلاقانه پیدا می‌کنند.
- این بازی به رشد خلاقیت و تفکر خلاق کمک می‌کند.
عروسک نمایشی و خیمه‌شب‌بازی:
- ساخت و بازی با عروسک‌های نمایشی، تخیل کودک را تقویت می‌کند.
- بازی در خیمه‌شب‌بازی با عروسک‌ها نیز جذابیت خاصی دارد.
- بازی‌ها به کودکان فرصت می‌دهند تا خلاقیت خود را بیان کنند و ایده‌پردازی کنند.
منظور از بازی نمادین در کودکان چیست؟
بازی نمادین یک نوع بازی در کودکان است که در آن از اشیا، اعمال یا ایده‌ها به عنوان نمادها استفاده می‌شود. در این نوع بازی‌ها، احساسات و عواطف کودکان ظهور می‌کند. به کمک بازی‌های نمادین، کودکان از خود مرکزی خود بیرون می‌آیند و به بیرون خود ارتباط می‌یابند. این نوع بازی‌ها شامل بازی‌های فانتزی، تخیلی و نمایشی می‌شود.
مثالی از بازی نمادین: فرض کنید یک کودک با یک عروسک خرس بازی می‌کند. این عروسک برای او نماد دوستی و حمایت است. کودک ممکن است با این عروسک صحبت کند، احساسات خود را به آن بگوید و از آن مراقبت کند. در اینجا، عروسک خرس نماد دیگری (دوستی و حمایت) را نمایان می‌کند.
فواید بازی نمادین:
- تقویت تخیل و خلاقیت: کودکان با استفاده از نمادها و تخیل‌پردازی، خلاقیت خود را تقویت می‌دهند.
- توسعه زبان و ارتباطات: در بازی نمادین، کودکان با استفاده از کلمات و نمادها ارتباط برقرار می‌کنند و زبان خود را تقویت می‌کنند.
- تجربه و تحلیل احساسات: کودکان می‌توانند احساسات خود را از طریق نمادها و بازی‌های نمادین بیان کنند و تجربه کنند.
- تقویت مهارت‌های اجتماعی: بازی نمادین به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی مانند همکاری، تعامل و تبادل نظر را تقویت کنند.
- بازی نمادین، یک راه مهم برای کودکان برای درک دنیای اطرافشان و ارتباط با آن است.
بازی کردن والدین با کودکان خود چه اهمیتی دارد؟
بازی با کودکان یک فرصت عالی برای ایجاد ارتباط نزدیک‌تر با آنها است. زمانی‌که شما با کودکتان بازی می‌کنید، پیام مهمی به او می‌دهید: «تو برای من مهم هستی و من از وقت گذراندن با تو لذت می‌برم!». این فعالیت به تقویت ارتباط عاطفی شما با کودکان کمک می‌کند و می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روابط آینده‌ای داشته باشد.
بازی با کودکان علاوه بر لحظات شاد و پر از خاطرات خوب، مزایای زیر را دارد:
- تقویت مهارت‌ها: بازی والدین با کودکان باعث تقویت انواع مهارت‌ها در آنها می‌شود. از مهارت‌های حرکتی گرفته تا مهارت‌های اجتماعی، بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا توانایی‌های خود را توسعه دهند.
- تقویت ارتباط عاطفی: بازی‌کردن با کودکان، پیوندهای عمیق‌تری را بین شما و آنها ایجاد می‌کند. این پیوندها تا بزرگسالی ادامه خواهند داشت.
- تقویت همدلی و همکاری: بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند. این شامل تعامل با دیگران، حل تعارضات، به اشتراک‌گذاری وسایل و کار تیمی است.
- تقویت سلامت روحی و روانی: بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا احساسات مثبتی مانند شادی، اعتماد به نفس و خوشحالی تجربه کنند.
- تقویت مهارت‌های زبانی و تفکر منطقی: بازی‌ها می‌توانند به سرعت توسعه مهارت‌های زبانی و تفکر منطقی کودک را تسریع کنند.
برای کودکان بازی های فردی بهتر است یا گروهی؟
بازی‌های فردی و گروهی هر دو اهمیت دارند و می‌توانند به رشد کودکان کمک کنند. هر نوع بازی دارای مزایا و محدودیت‌های خود است:
بازی‌های فردی:
مزایا:
- تمرکز بر خود: کودک در بازی‌های فردی می‌تواند بیشتر به خودش تمرکز کند و به تنهایی ایده‌پردازی کند.
- رشد خلاقیت: بازی‌های فردی به کودکان فرصت می‌دهند تا خلاقیت خود را بیان کنند.
محدودیت‌ها:
- کمبود تعامل اجتماعی: در بازی‌های فردی، کودکان از تعامل با دیگران محروم می‌شوند.
بازی‌های گروهی:
مزایا:
- رشد مهارت‌های اجتماعی: بازی‌های گروهی به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های ارتباطی و همکاری را تقویت کنند.
- تقویت تیم‌ورک (کار تیمی): در بازی‌های گروهی، کودکان با همکاری و تعامل با دیگران به اهداف مشترک می‌رسند.
محدودیت‌ها:
- تقسیم منابع: در بازی‌های گروهی، منابع ممکن است بین اعضای گروه تقسیم شود و این ممکن است منجر به تنش‌ها شود.
بهتر است تنوعی از بازی‌های فردی و گروهی را در برنامه‌های روزانه کودکان در نظر بگیرید تا هم از تمام مزایا بهره‌برده شود و هم محدودیت‌ها را کاهش دهد.
تاثیر بازی بر مهارت‌های ارتباطی و گفتاری در کودکان چیست؟
بازی‌ها برای تقویت مهارت‌های کلامی و گفتاری در کودکان نقش مهمی ایفا می‌کنند. این بازی‌ها نه تنها سرگرمی هستند، بلکه به عنوان ابزاری برای تقویت مهارت‌های زبانی و ارتباطی نیز عمل می‌کنند. در ادامه، چند بازی مؤثر برای تقویت هوش کلامی را معرفی می‌کنم:
بازی «یک کلاغ چهل کلاغ»:
- در این بازی، اعضای خانواده در یک دایره نشسته و جملات طنزآمیز را به گوش یکدیگر زمزمه می‌کنند.
- این بازی به تقویت مهارت‌های شنیداری و گفتاری کودکان کمک می‌کند.
بازی «تماشاخانه»:
- در این بازی، کودکان نقش‌های مختلف را بازی می‌کنند و داستان‌های خود را اجرا می‌کنند.
- این بازی به تقویت مهارت‌های ارتباطی و توانایی بیان کمک می‌کند.
بازی «پانتومیم»:
- کودکان در این بازی باید بدون استفاده از کلمات، احساسات و ایده‌های خود را از طریق حرکات بیان کنند.
- این بازی به تقویت مهارت‌های ارتباطی بین فردی و تفکر خلاق کمک می‌کند.
بازی «نقاشی صوتی»:
- در این بازی، کودکان با استفاده از صداها و افکار خود، تصاویر و داستان‌ها را تجسم می‌کنند.
- این بازی به تقویت مهارت‌های ارتباطی و خلاقیت کودکان کمک می‌کند.
بازی‌ها به کودکان فرصت می‌دهند تا خودشان را بهتر بشناسند، مهارت‌هایشان را توسعه دهند و به طرز جذابی یاد بگیرند.
“مطب گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر” در تهران با به روزترین تجهیزات بازی درمانی و با مجرب ترین درمانگران، در این حیطه خدمت رسانی می‌کند.
چگونه می‌توانم از طریق بازی کردن به رشد گفتار و زبان کودکم کمک کنم؟
بازی یک ابزار قدرتمند برای ترویج توسعه زبانی در کودکان است. در ادامه، راه‌های مؤثر برای تشویق مهارت‌های زبانی از طریق بازی آمده است:
مشاهده و دنبال کردن آنها:
- به علاقه‌های کودک خود در طول بازی توجه کنید.
- فعالیت‌هایی ایجاد کنید که توجه آنها را جلب کند.
- کودکان مشغول، فرصت‌های بیشتری برای یادگیری زبان دارند.
تمرین نوبت گیری:
- تبادل نوبت برای مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی ضروری است.
- با توقف پس از هر نوبت در طول بازی، یک روال ایجاد کنید.
فرصت طلبی از اوقات بازی کردن:
- از زمان بازی برای معرفی کلمات جدید، دستور زبان صحیح و تلفظ مناسب به کودک خود استفاده کنید.
یادگیری زبان در بازی‌ها:
- آهنگ‌های آشنا مناسب سن کودک را بخوانید.
- به فعالیت‌های روزمره ملودی بدهید (مثلاً در حالی که با بلوک‌های ساختمانی بازی می‌کنید، آواز بخوانید).
به یاد داشته باشید که بازی نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه فرصتی ارزشمند برای رشد زبانی نیز محسوب می‌شود!
کودکم علاقه‌ای به بازی کردن ندارد. چه کار باید بکنم؟
مشاهده و گوش دادن: ابتدا به کودک خود گوش دهید. سوالات باز مانند “چرا علاقه‌ای به بازی نداری؟” می‌تواند به شما کمک کند تا دلایل عدم علاقه را درک کنید. شاید تجربه‌های نامطلوبی داشته باشند یا به سادگی به فعالیت‌های دیگر علاقه دارند.
- تأیید احساسات: احساسات کودک را تأیید کنید بدون اینکه آنها را کم ارزش کنید. به او اجازه دهید خودش را بیان کند.
- جستجوی جایگزین: فعالیت‌های فردی مانند شنا، اسکیت روی یخ، ژیمناستیک یا رقص را تشویق کنید. همه کودکان در سنین کمتر از یازده سال آماده شرکت در ورزش‌های تیمی نیستند. گزینه‌های مختلف را بررسی کنید و به کودک خود اجازه دهید انتخاب کند.
- تغییر فعالیت‌ها: اگر کودک شما خسته یا ناراحت است، آماده باشید فعالیت‌ها را تغییر دهید. فعالیت‌های مختلفی را امتحان کنید تا کودک علاقه‌مند شود.
- به عنوان یک هم‌بازی، بازی کنید: اگر کودک احساس تنهایی می‌کند، پیشنهاد کنید که با او بازی کنید. فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که هر دوی شما از آن لذت می‌برید، مانند حل پازل یا پیاده‌روی در طبیعت. همچنین، دوستان و خانواده را به عنوان هم‌بازی دعوت کنید.
به یاد داشته باشید که هدف از این فعالیت‌ها، تربیت نگرش مثبت نسبت به فعالیت‌های جسمانی و بهبود وضعیت جسمانی است. به کودک اجازه دهید کاوش کند و آنچه به او شادی می‌آورد را پیدا کند!
- در صورتی که با راهکار های ارائه شده نیز همچنان کودک شما علاقه ای چندان به بازی کردن ندارد توصیه می شود از یک رفتاردرمانگر برای ارزیابی و بازی درمانی مشورت بگیرید. رفتاردرمانی در قالب بازی درمانی برای کودک شما در رشد مهارت های اجتماعی، مهارت های دوستیابی، برقرای ارتباط با دیگران و استقلال فردی، تاثیر به سزایی دارد!!!!
بازی درمانی با گفتاردرمانی نیاوا
اگر به دنبال اطلاعات بیشتر و یا کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازی درمانی و یا بهبود عملکرد بازی در کودک خود هستید، و نیاز به راهنمایی دارید، مراجعه به کلینیک گفتاردرمانی نیاوا می‌تواند بسیار مفید باشد. کلینیک گفتاردرمانی نیاوا در تهران با به روزترین تجهیزات بازی درمانی و با مجرب ترین درمانگران، در این حیطه خدمت رسانی می‌کند.
نیاوا همصدای شما در تمام لحظه ها