مقدمه
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، شناخته شده به نام بیماری لو گهریگ، یکی از شایعترین انواع بیماریهای نورونهای حرکتی است که با تخریب پیشرونده نورونها در مغز و نخاع مشخص میشود. این بیماری که عمدتاً عضلات را هدف قرار میدهد، به تدریج قدرت حرکتی و تواناییهای گفتار و بلع را از بین میبرد. در این مقاله، به بررسی علائم، علتها و گزینههای درمانی بیماری ALS میپردازیم و نقش حیاتی گفتاردرمانی در بهبود کیفیت زندگی بیماران را مورد توجه قرار میدهیم.
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) چیست؟
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا به صورت مخفف ALS، یا همان بیماری لو گهریگ، یک بیماری نورونهای حرکتی (MND) است که تخریب پیشرونده و غیرقابل ترمیم در دستگاه عصبی مرکزی (مغز و نخاع) و دستگاه عصبی محیطی را ایجاد میکند. این بیماری شایعترین نوع بیماری نورونهای حرکتی است و همزمان علائم نورون محرکه فوقانی و تحتانی را ایجاد میکند. در واقع، نشانههای فلج مرکزی و محیطی در ALS همزمان ظاهر میشوند.
کلینیک گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر، با افتخار خود را به عنوان یکی از برترین مراکز تخصصی گفتاردرمانی در شمال تهران معرفی میکند، جایی که متخصصان بسیار مجرب و حرفهای در زمینه درمان اختلالات گفتاری و به ویژه ALS خدمات درمانی فوقالعادهای ارائه میدهند. این مرکز با بهرهگیری از رویکردهای نوین درمانی و تجهیزات پیشرفته، تعهد خود به بازگرداندن کیفیت زندگی به بیماران را به اثبات رسانده است.
چه عواملی ممکن است منجر به بروز بیماری ALS شود؟
بهطور کلی، علت دقیق ابتلا به ALS هنوز مشخص نشدهاست، اما فرایندهای التهابی در موتور نورونها و نقش ژنتیکی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند. عواملی که ممکن است باعث بروز این بیماری شوند عبارتند از:
- آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد
- واکنشهای ایمنی که نورونهای حرکتی را هدف قرار میدهد
- عدم تعادل مواد شیمیایی در بدن
- افزایش مقادیر غیرعادی پروتئین در داخل سلولهای عصبی
- همچنین، مصرف دخانیات به خصوص سیگار و مسمومیت سربی نیز از عوامل بروز بیماری ALS بر شمرده شدهاند
انواع مختلف بیماری ALS؟
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یا به صورت مخفف ALS، یا همان بیماری لو گهریگ، چند نوع مختلف دارد. در ادامه به توضیح این انواع میپردازیم:
- ALS کلاسیک: این نوع رایجترین نوع بیماری ALS است. در این نوع، نورونهای حرکتی فوقانی و تحتانی همزمان تخریب میشوند.
- ALS خانوادگی: در این نمونه، ممکن است چند عضو از خانواده مبتلا شوند.
- اسکلروز جانبی اولیه: در این نمونه، صرفاً نورونهای حرکتی فوقانی از بین میروند.
- PMA (Primary Lateral Sclerosis): در این حالت، نورونهای تحتانی تحلیل میروند.
- PBD (Progressive Bulbar Palsy): در این نوع، عضلات مرتبط با بلع و حرفزدن مختل میشود.
بیماری ALS باعث تخریب تدریجی سلولهای عصبی ویژهای میشود که وظیفه کنترل حرکات و انقباض ماهیچهها را بهعهده دارند. این تخریب منجر به از دست رفتن تدریجی عملکرد عضلات، بهویژه عضلات مخطط، میشود و فرد به فلج عمومی مبتلا میشود. با پیشرفت بیماری، آتروفی (تحلیل رفتن) مشخص عضلات دست و عضلات شانه، کاهش وزن، کرامپ عضلات و فاسیکولاسیون (حرکات ناخودآگاه ریتمیک در عضلات) ظاهر میشود.
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) چه علائمی دارد؟
این بیماری شایعترین نوع بیماری نورونهای حرکتی است و همزمان علائم نورون محرکه فوقانی و تحتانی را ایجاد میکند. در واقع، نشانههای فلج مرکزی و محیطی در ALS همزمان ظاهر میشوند.
علائم اولیه این بیماری شامل:
- ضعف و تحلیل رفتن ماهیچهها: از ناحیه دست و پا، ماهیچههای تنفسی، گلو و زبان. این ضعف معمولاً با ضعف دست و پا شروع میشود و با گذشت زمان پیشروی میکند که روند شروع و پیشرفت علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت است.
- انقباض، گرفتگی و کوفتگی ماهیچهها در کنار خستگی مفرط.
- ناتوانی در گفتار و برقراری ارتباط با دیگران.
- اختلال و دشواری در تنفس و بلع.
با پیشرفت بیماری، آتروفی (تحلیل رفتن) مشخص عضلات دست و عضلات شانه، کاهش وزن، کرامپ عضلات و فاسیکولاسیون (حرکات ناخودآگاه ریتمیک در عضلات) ظاهر میشود. این بیماری تدریجی و بدتر میشود و متأسفانه هنوز درمانی برای آن وجود ندارد. بازیکن مشهور بیسبال به نام لوگرینگ (Lou Gehring) در سال ۱۹۳۰ دچار علائم این مشکل شد و به همین دلیل این بیماری با نام بیماری لوگرینگ نیز شناخته میشود.
بیماری ALS یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) چالشبرانگیز است. هیچ آزمایش تکگانهای برای تأیید ALS وجود ندارد. پزشک، معمولاً یک تاریخچه پزشکی کامل را دریافت میکند، از معاینه فیزیکی استفاده میکند و آزمایشهای مخصوص عضلات و تصویربرداری را درخواست میدهد.
برخی از آزمایشها و روشهای معمول برای تشخیص ALS عبارتند از:
- الکترومیوگرافی (EMG): در این آزمایش، یک سوزن از طریق پوست وارد ماهیچههای مختلف میشود. این آزمایش فعالیت الکتریکی عضلات هنگام انقباض و در حال استراحت را ثبت میکند. این میتواند مشکلات مربوط به عضلات یا اعصاب را تشخیص دهد.
- آزمایش هدایت عصبی: این آزمایش توانایی اعصاب در ارسال سیگنال به عضلات در مناطق مختلف بدن را اندازهگیری میکند. این آزمایش میتواند نشان دهد که آیا تخریب عصبی دارید یا خیر.
- MRI (تصویربرداری مغناطیسی): با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قدرتمند، MRI تصاویر دقیقی از مغز و نخاع تولید میکند. MRI میتواند تومورهای نخاعی، دیسکهای فروپاشیده در گردن یا شرایط دیگری که ممکن است علائم شما را ایجاد کنند، نشان دهد.
- آزمایشهای خون و ادرار: تجزیه و تحلیل نمونههای خون و ادرار شما در آزمایشگاه ممکن است به از بین بردن دلایل دیگری که علائم شما را تقلید میکنند، کمک کند. سطوح نوروفیلامنت سرم، که از نمونههای خون اندازهگیری میشود، معمولاً در افراد مبتلا به ALS بالا است.
- پانچ زدن نخاعی (Spinal Tap): در این روش، نمونهای از مایع نخاعی برای آزمایش در آزمایشگاه برداشت میشود.
“مطب گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر” در تهران با بهره مندی از متخصصان گفتاردرمانی میتواند در ارزیابی و تشخیص اختلالات گفتار و بلع ناشی از بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS به شما کمک کند. این مطب همچنین به درمان اختلالات ارتباطی و گفتاری بیماری های مغزی، میپردازد. از این رو، افرادی که با بیماری هایی مانند اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS مواجه هستند، میتوانند با مراجعه به این مطب، از خدمات حرفهای و تخصصی درمانی استفاده کنند.
آیا بیماری ALS در سنین جوانی هم رخ میدهد؟
بله، بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) ممکن است در سنین جوانی نیز رخ دهد. اگرچه بیشتر موارد ALS در افراد بالای ۴۰ سال سن رخ میدهد، اما موارد نادری از این بیماری در افراد جوانتر نیز گزارش شدهاند. علت دقیق بروز ALS هنوز مشخص نشدهاست و ممکن است به عوامل ژنتیکی، محیطی و التهابی مرتبط باشد . اگر در هر سنی علائم مشکوک به ALS داشته باشید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق تری از وضعیت شما بگیرید.
آیا بیماران اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) نیاز به گفتاردرمانی دارند؟
بله، بیماران مبتلا به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) به گفتاردرمانی نیاز دارند. این بیماری تأثیر بر توانایی صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن با دیگران دارد. گفتاردرمانی به کمک تمرینهای مخصوص، تقویت عضلات صورت، حلق و حنجره، بهبود تنفس و کمک به ارتباط بهتر با دیگران میآید. گفتاردرمانی میتواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و به آنها کمک کند تا تا حد ممکن از توانایی صحبت کردن خود به منظور ارتباط باکفایت استفاده کنند.
- بیماران مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) همچنین نیاز به مراقبتهای ویژه برای مشکلات بلع دارند. این مشکلات میتوانند باعث ایجاد عفونتهای ریوی و در نهایت مرگ شوند. در این بیماری، به علت تخریب تدریجی سلولهای عصبی، ماهیچههای نواحی دهان، حلق و حنجره ضعیف میشوند.
- برای مدیریت مشکلات بلع در ALS، میتوانید به گفتاردرمانگر مراجعه کنید. گفتاردرمانگران متخصص در ارزیابی و درمان مشکلات گفتاری و بلع مرتبط با ALS هستند. آنها با استفاده از تمرینهای مخصوص، تقویت عضلات صورت، حلق و حنجره، بهبود تنفس و کمک به ارتباط بهتر با دیگران، به کیفیت زندگی بیماران کمک میکنند. اگر شما یا عزیزانتان مشکلات مربوط به بلع دارید، بهتر است به گفتاردرمانگر متخصص در زمینه ALS مراجعه کنید.
اختلالات گفتار و زبان در بیماران اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) چگونه است؟
بیماران مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) ممکن است مشکلات مرتبط با گفتار و زبان داشته باشند. این مشکلات میتوانند باعث کاهش توانایی ارتباط با دیگران شوند. برخی از مشکلات گفتار و زبان در ALS عبارتند از:
- ضعف در بیان گفتار و تحلیل رفتن عضلات مسئول گفتار: نورونهای حرکتی فوقانی و تحتانی در ALS تخریب میشوند، که میتواند منجر به ضعف عضلات مرتبط با گفتار شود. این ممکن است باعث کاهش سرعت گفتار، ابهام در تلفظ کلمات و مشکل در تنظیم طنین و تن صدا شود.
- مشکلات در بلع: ضعف عضلات گلو و حلق در ALS میتواند باعث مشکلات در بلع و ارتباط با غذا و مایعات شود. این ممکن است منجر به خطر عفونتهای ریوی شود.
- کاهش قدرت صدا: به دلیل ضعف عضلات تنفسی، بیماران ALS ممکن است دچار کاهش قدرت صدا شوند و توانایی پرتاب صدا را از دست بدهند.
برای مدیریت این مشکلات، گفتاردرمانی میتواند مفید باشد. گفتاردرمانگران میتوانند به فرد کمک کنند تا کنترل بهتری بر تنفس، حرکت لبها، زبان و سایر قسمتهای دهان داشته باشند و روشهای ارتباطی جایگزین را پیشنهاد دهند. در صورتی که سفتی عضلات صحبت کردن را دشوار میکند، ماساژ های تخصصی عضلات صورت و حنجره که با عنوان منوال تراپی یا به عبارتی دست ورزی این عضلات شناخته میشود و توسط گفتاردرمانگر متخصص انجام میشود، میتواند تاثیر چشمگیری بر تقویت عضلات و بهبود علائم مرتبط با اسپاسم عضلات باشد.
اهداف گفتاردرمانی در افراد مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)؟
گفتاردرمانی در افراد مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) دارای اهداف مهمی است. این اهداف بهبود تواناییهای گفتاری و زبانی فرد را در نظر دارند:
- بهبود تلفظ و تقویت عضلات مسئول گفتار: کمک به بهبود تلفظ کلمات و جملات، افزایش وضوح گفتار و کاهش ابهام در تلفظ.
- تقویت عضلات حلق، حنجره و صورت: تمرینهای مخصوص برای تقویت عضلات مرتبط با گفتار و بلع.
- آموزش تکنیکهای صحیح گفتاری: یادگیری نحوه استفاده از عضلات صورت و دهان برای تولید صداهای صحیح.
- ایجاد بلع ایمن و باکفایت: کمک بیماران ALS برای تجربه بلع و تغذیه ایمن و با کفایت در بافت های غذایی مختلف.
- با توجه به تخریب تدریجی عضلات در ALS، گفتاردرمانی میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
“مطب گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر” در تهران با بهره مندی از متخصصان گفتاردرمانی میتواند در ارزیابی و تشخیص اختلالات گفتار و بلع ناشی از بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS به شما کمک کند. این مطب همچنین به درمان اختلالات ارتباطی و گفتاری بیماری های مغزی، میپردازد. از این رو، افرادی که با بیماری هایی مانند اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS مواجه هستند، میتوانند با مراجعه به این مطب، از خدمات حرفهای و تخصصی درمانی استفاده کنند.
چه درمان هایی برای بیماری ALS وجود دارد؟
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یک بیماری پیشرونده سیستم عصبی است که سلولهای عصبی مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار میدهد و منجر به از دست دادن کنترل عضلانی میشود. این بیماری با ضعف عضلانی شروع میشود و با گذشت زمان گسترش مییابد و بدتر میشود. متأسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد.
با این حال، درمانهایی میتوانند به کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. از جمله این درمانها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروها: استفاده از داروهایی مانند اداراوون و ریلوزول میتواند به کاهش علائم بیماری و افزایش امید به زندگی و کیفیت زندگی کمک کند.
- گفتاردرمانی: این نوع درمان به کمک تمرینهای مخصوص، تقویت عضلات صورت، حلق و حنجره، بهبود تنفس، بلع درمانی و کمک به ارتباط بهتر با دیگران، به کیفیت زندگی بیماران کمک میکند.
- تنفس مکانیکی: در مراحل پیشرفته بیماری، ممکن است نیاز به تنفس مکانیکی داشته باشید.
با توجه به تخریب تدریجی عضلات در ALS، درمانهای فوق میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
آیا میتوان از بروز بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)پیشگیری کرد؟
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یک بیماری نورونهای حرکتی است که تدریجی و بدتر میشود و متأسفانه هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال، میتوانید اقداماتی انجام دهید تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشیده و از بروز بیماری ALS تا حدی زیادی پیشگیری کنید:
- توجه به سلامت عمومی: حفظ سلامت عمومی، تغذیه مناسب، ورزش منظم و کاهش استرس میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای عصبی از جمله ALS کمک کند.
- پیشگیری از عوامل محیطی: اجتناب از مواد شیمیایی مضر، مواد سمی و تماس با مواد آلوده میتواند مفید باشد.
- مشاوره ژنتیکی: اگر در خانوادهتان موارد ALS وجود دارد، مشاوره ژنتیکی میتواند به شناسایی عوامل وراثتی کمک کند.
- پیشگیری از آسیبهای فیزیکی: اجتناب از آسیبهای فیزیکی به عضلات و سیستم عصبی میتواند مفید باشد.
توانبخشی بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS با گفتاردرمانی نیاوا
اگر به دنبال اطلاعات بیشتری درباره درمان و توانبخشی بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS هستید و نیاز به راهنمایی دارید، مراجعه به کلینیک گفتاردرمانی نیاوا میتواند بسیار مفید باشد. کلینیک مجهز گفتاردرمانی نیاوا در تهران با بهره مندی از متخصصان گفتاردرمانی میتواند در ارزیابی و تشخیص اختلالات گفتار و بلع ناشی از بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS به شما کمک کند. علاوه بر آن در ارائه برنامه و راهکار های درمانی عالی برای مشکلات گفتار و بلع بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS کمک کند تا شاهد کاهش علائم و مشکلات مرتبط با این بیماری باشید.
نیاوا همصدای شما در تمام لحظه ها