اگر از والدین کودکان یک دبستان بپرسید که دوست دارند حافظه کودکان خود را تقویت کنند یا نه، بدون شک پاسخی منفی نخواهند داد، اما اگر از آنها سوال کنید که چه راه‌هایی برای تقویت حافظه کودکان خود می‌شناسند شاید تعداد کمی قادر به پاسخگویی باشند. والدین می‌دانند که تقویت حافظه کودکان در عملکرد تحصیلی آنان و یادآوری مطالب درسی تاثیر زیادی دارد، با این وجود اکثرا از راهکارهای تقویت حافظه کودکان بی‌اطلاعند.
بعضی از والدین نیز فکرمی‌کنند که تقویت حافظه برای افراد مسن مناسب است، اما باید بگوییم همان‌قدر که جدول حل‌کردن برای تقویت حافظه یک مرد سالخورده نیاز است بازی‌های تقویت حافظه برای کودکان هم ضروری و لازم است. بازی‌های متنوع و زیادی برای بهبود حافظه کودکان وجود دارد. در این مقاله مطب گفتاردرمانی نیاوا درتهران، میتواند شما را با بازی های ساده و مفید که به تقویت حافظه کودکان کمک می‌کند، آشنا کند.
راهکار های تقویت حافظه کودکان برای والدین
- بر روی مهارت‌های تجسمی کودک کار کنید: از کودکان بخواهید تصاویر ذهنی ایجاد کنند. مثلاً در حین مطالعه کتاب، بپرسید که تصویری از صحنه‌ها یا شخصیت‌ها در ذهنشان تداعی می‌شود.
- از فرزندتان بخواهید به شما بیاموزد: این روش باعث تثبیت اطلاعات در حافظه می‌شود. کودکان می‌توانند به شما چیزهای جدیدی که یاد گرفته‌اند، توضیح دهند.
- استفاده از بازی‌های حافظه‌ای: از بازی‌هایی که حافظه دیداری کودکان را تقویت می‌کنند، استفاده کنید. مثلاً بازی‌های مرتب‌سازی کارت‌ها یا پیدا کردن تفاوت‌ها در تصاویر.
- تقسیم اطلاعات به تکه‌های کوچک‌تر: اطلاعات را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید. مثلاً اگر می‌خواهید کودکان یک داستان را به خاطر بسپارند، به جای تمام داستان، به تکه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید.
- تکالیف را چند حسی کنید: اطلاعات را با استفاده از حواس مختلف به کودکان یاد دهید. مثلاً اطلاعات را بخوانید، به آنها بگویید، و یا تصاویر مرتبط را نشان دهید.
- به برقراری ارتباط کمک کنید: ارتباط با دیگران باعث تقویت حافظه می‌شود. کودکان را تشویق کنید که با دیگران صحبت کنند و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند.
- تمرین باعث ماندگاری می‌شود: تمرین مکرر باعث تثبیت اطلاعات در حافظه می‌شود. مثلاً اگر کودکان می‌خواهند کلمات جدید را یاد بگیرند، آنها را تکرار کنند.
- استفاده از معجزه رنگ‌ها: رنگ‌ها به حافظه کمک می‌کنند. از تصاویر رنگی، ابزارهای مدرسه
“مطب گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر” در تهران با به روزترین تجهیزات بازی درمانی و با مجرب ترین درمانگران، در این حیطه خدمت رسانی می‌کند.
لیست بهترین بازی ها برای تقویت حافظه کودکان
۱.«سکه بازی» یک بازی جذاب و موثر برای حافظه
برای انجام این بازی تقویت‌کننده حافظه کودک، چند سکه مختلف انتخاب کنید و آنها را با یک ترتیب تصادفی پشت سر هم قرار دهید. در مرحله بعد از کودک بخواهید ترتیب قرارگرفتن سکه‌ها را به خاطر بسپارد. سپس سکه‌ها را بردارید و از کودک بخواهید تلاش کند سکه‌ها را به همان ترتیبی که شما مشخص کرده بودید روی زمین قرار دهد. با این روش به‌تدریج ذهن کودک درگیر به‌خاطر سپردن ترتیب سکه‌ها می‌شود که در بهبود حافظه او تاثیر چشمگیر خواهد داشت.
این کار را در ابتدا با سه سکه شروع کنید و تا ده سکه ادامه دهید. برای ایجاد هیجان می‌توانید این بازی تقویت حافظه را به‌صورت رقابتی و بین چند کودک انجام دهید. فقط در نظر داشته باشید که سن کودکان در انجام این بازی تاثیر دارد. پس از کودکان هم‌سن و سال برای انجام بازی استفاده کنید.
۲.بازی «سه لیوان»، یک بازی سنتی برای تقویت حافظه
این بازی را حتما دیده‌اید و یا حتی خودتان آن را انجام داده‌اید، اما احتمالا از تاثیر این بازی در تقویت حافظه کودکان بی‌اطلاع بوده‌اید. باید گفت این بازی یکی از بهترین بازیها برای تقویت حافظه کودکان به حساب می‌آید.
برای انجام این بازی سه لیوان کاغذی را روی زمین قرار دهید و زیر یکی از آنها یک توپ کوچک بگذارید. کودکان باید ببینند که توپ در ابتدا زیر کدام یک از لیوان‌ها قرار دارد. سپس لیوان‌ها را در جهات مختلف و با سرعت زیاد با همدیگر جابه‌جا کنید و بعد از آن از کودکان بخواهید بگویند که توپ زیر کدام یک از لیوان‌ها قرار دارد. این بازی میتواند کودکان بیش فعال را نیز به‌خوبی سرگرم کند.
۳.تقویت حافظه دیداری کودکان با بازی جذاب «تغییر را پیدا کن»
این بازی تقویت حافظه کودک میتواند به‌صورت تک نفره و یا گروهی در مهدکودک یا جمع خانوادگی انجام شود. از کودکان بخواهید به محیط اطرافشان به دقت نگاه کنند. سپس به آنها بگویید چشمان خودشان را ببند و شما یک وسیله را در اتاق جابه‌جا کنید. حالا از آنها بخواهید به شما بگویند چه تغییری در محیط به وجود آمده است. اگر بازی را به‌صورت گروهی انجام می‌دهید از کودکان بخواهید که تغییری که اتفاق افتاده را به آرامی در گوش شما بگویند و به بقیه فرصت دهید که به دنبال تغییر ایجاد شده باشند. به مرور تغییرات را جزئی‌تر کنید تا کودکان با چالش بیشتری مواجه شوند و حافظه و ذهن آنها بیشتر درگیر شود. این بازی علاوه بر تقویت حافظه کودکان به بهبود مهارت‌های شناختی کودکان نیز کمک خواهد کرد.
۴.بازی بشقاب جادویی یک بازی هیجان‌انگیز برای به یادآوردن اشیا
برای انجام این بازی تقویت‌کننده حافظه در یک بشقاب بزرگ چند وسیله قرار دهید. دقت کنید کودکانی که بازی را انجام می‌دهند نام تمام وسایل داخل بشقاب را بلد باشند. از کودکان بخواهید به دقت وسایل داخل بشقاب را نگاه کنند. سپس یک پارچه بر روی وسایل بکشید و از آنها بخواهید نام وسایل داخل بشقاب را بگویند. در ابتدا این کار را با وسایل کم شروع کنید و به مرور با توجه به توانمندی کودکان تعداد وسیله‌ها را تا ده وسیله هم افزایش دهید. در ادامه و برای سخت‌تر شدن بازی می‌توانید یکی از وسایل داخل بشقاب را بردارید و از کودک بخواهید نام وسیله‌ای که از بشقاب کم شده است را به شما بگوید. این بازی ساده یک بازی مفید برای تقویت خافظه کوودکان کم سن و سال است.
۵.بازی هیجان‌انگیز تقویت حافظه «قطارجملات »
یک رویداد یا مناسبت را انتخاب کنید. به عنوان مثال شب یلدا یا عید نوروز یا یک مسافرت. سپس از کودکان بخواهید دور هم بنشینند. به عنوان نفر اول یک جمله بگویید: «برای شب یلدا انار نیاز داریم.» سپس از کودک اول بخواهید جمله شما را تکرار کند و به وسایل مورد نیاز برای شب یلدا یک مورد اضافه کند: « برای شب یلدا به انار و آجیل نیاز داریم» کودکان باید به ترتیب جمله نفر قبلی را تکرار کنند و یک کلمه به آن اضافه کنند. حفظ این ترتیب در این بازی اهمیت داشته و آن را به یک بازی برای تقویت حافظه کودکان تبدیل می‌کند. بازی قطار جملات میتواند به صورت رقابتی برگزار شود و اگر کسی نتوانست جمله نفر قبل را به درستی تکرار کند از بازی حذف شود.
۶.تقویت حافظه کودکان با بازی جذاب قصه بازی
این بازی را به دو صورت می‌توانید انجام دهید که در هر دو حالت هم جالب و جذاب است. در مدل اول می‌توانید یک قصه برای کودکان بگویید و از آنها بخواهید بعد از شما قصه را تعریف کنند. در مدل دوم هم یک موضوع به کودکان بگویید و از آنها بخواهید به نوبت یک جمله به قصه اضافه کنند. مثلا موضوع قصه، پسری است که مسواک نمی‌زند. کودکان باید یک قصه خیالی به صورت مشترک برای آن بگویند. برای تقویت حافظه کودکان در این بازی آنها باید مراقب باشند جملات آنها معنادار باشد، ترتیب جریانات را حفظ کنند و قصه را به سرانجام برسانند.
۷.افزایش حافظه کودکان با بازی خاطره‌انگیز طبل بزن
چند ظرف یا گلدان بزرگ انتخاب کنید و آنها را کنار هم و برعکس روی زمین بچینید. سپس با یک ملاقه به صورت تصادفی روی آنها ضربه بزنین تا یک صدا ایجاد شود. در ابتدا بازی را با یک یا دو ضربه شروع کنید. سپس از کودکان بخواهید آن صدایی را که شما ایجاد کرده‌اید را ایجاد کنند. کودکان باید توالی ضربه‌ها را به خاطر بسپارند. خودتان هم می‌توانید در این بازی شرکت کنید و حافظه خود را به چالش بکشید. تعداد ضربات ملاقه را در هر بار افزایش دهید و تلاش کنید صدایی که ایجاد شده است را باز نوازی کنید. این بازی برای تقویت حافظه شنیداری کودکان بسیار مفید است.
“مطب گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر” در تهران با به روزترین تجهیزات بازی درمانی و با مجرب ترین درمانگران، در این حیطه خدمت رسانی می‌کند.
۸٫بازی پازل برای تقویت حافظه کودکان
پازل یکی از محبوب‌ترین بازی های تقویت حافظه کودکان به شمار می‌رود. بسیاری از بچه‌ها نسبت به این بازی علاقه فراوانی نشان می‌دهند. دلیل این امر، چالشی است که آن را تجربه می‌کنند. چیدن قطعاتی که در نهایت تصویر یکپارچه‌ای را می‌سازند، برای کودک لذت‌بخش است.
-
بازی تضاد برای تقویت حافظه کودکان
برای انجام بازی تضاد کودک شما باید حداقل ۲.۵ سال داشته باشد. در این بازی شما می توانید از هر چیزی مانند وسایل بازی، وسایل خانه، عکس و یا کارت استفاده کنید. کودک خود را با مفاهیمی مانند بزرگ، کوچک، سخت، نرم، بالا، پایین و غیره آشنا کرده و این مفاهیم را به شکل بازی با او تمرین کنید. این بازی ساده می تواند تاثیر قابل توجهی بر افزایش هوش و تقویت حافظه کودک شما داشته باشد.
-
بازی با خاک رس یا شن و ماسه برای تقویت حافظه کودکان
بازی با خاک از دیگر بازی هایی است که تقریبا همه کودکان به انجام آن علاقه مند هستند. بازی با خاک یا شن و ماسه مهارت های فیزیکی و قدرت انگشتان را افزایش داده و باعث تقویت حافظه و هوش آن می شود. به کودک خود یاد دهید با استفاده از آن ها اشکال هندسی مانند دایره یا مثلث بکشد، ظروف مختلف را از آن ها پر کند، روی آن ها منحنی و خط بکشد.
-
بازی « عدد را برعکس کن » برای تقویت حافظه کودکان
شمردن یکی از مهارت‌هایی است که هر بچه‌ای در سال‌های اولیه زندگی به دست می‌آورد اما شمردن برعکس به خصوص در اعداد چندرقمی نیازمند دقت بالایی است که توجه و تمرکز کودک را افزایش می‌دهد.
یک عدد تصادفی مثلا ۱۵۴ را به فرزندتان بگویید و از او بخواهید ارقام این عدد را به صورت برعکس و به شکل یک عدد سه رقمی بگوید: ۴۵۱.
این کار سخت‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید و مغز کودک را به چالش می‌کشد.
-
شمارش معکوس اعداد برای تقویت حافظه کودکان
در این بازی باید به کودک یک عدد تصادفی را بدهید و بگویید که یک بار از ۱ بشمارد و به این عدد برسد. سپس به صورت برعکس بخواهید این کار را انجام دهد. یعنی اینکه به ططور مثال عدد ۱۰۰ را انتخاب میکنیم و به کودک می دهیم. حال کودک باید شروع به شمارش به صورت عادی نماید. به این شکل ۱-۲-۳-۴-۵-۶-… و به عدد ۱۰۰ برسد. وقتی به عدد ۱۰۰ رسید حال باید از ۱۰۰ به پایین شروع به شمارش کند. به این شکل ۱۰۰-۹۹-۹۸-۹۷-۹۶-… و به عدد ۱ برسد.
-
بازی هوپ (هپ) برای تقویت حافظه کودکان
نفر اول با گفتن شماره ی یک بازی را شروع می کند . نفر دوم (دو) نفر سوم (سه) و … هر کدام از بچه ها که به شماره های ۵ و ۱۰ می رسند بایستی به جای گفتن شماره ، کلمه ی (هوپ) را بگویند . چنانکه اگر کوچکترین مکث و اشکالی در ادای لفظ (هوپ) و یا ارقام داشته باشند از دور مسابقه خارج می شوند.
با خارج شدن او ، نفر بعدی ، باز مسابقه را از شماره ی (یک) شروع کرده و بازی ادامه می یابد. به تدریج با بروز اشکال ، یکی یکی از دور مسابقه کنار گذاشته می شوند تا آخرین نفر که بازی را بدون مکث و اشتباه به پایان رسانده ، برنده ی مسابقه شناخته شود.
-
بازی مکعب روبیک برای تقویت حافظه کودکان
یکی از تاثیرگذارترین بازی‌های فکری بر روی حافظه و عملکرد ذهنی کودکان، مکعب روبیک است. روبیک یا مکعب جادویی یک مدل پازل سه‌بعدی به شمار می‌رود که شش وجه با شش رنگ متفاوت دارد. انجام این بازی مهارت‌های حرکتی چشم و انگشت را تقویت می‌کند و به برقراری ارتباط میان آنها می‌‌انجامد. بازی روبیک سرعت پردازش مغزی را بالا می‌برد و در تقویت حافظه تصویری و تمرکز بسیار موثر است.
روبیک به‌عنوان یکی از بازی های تقویت حافظه کودکان، ذهن آنان را با الگوریتم و نظم‌دهی آشنا می‌کند. این بازی کودک را وادار خواهد کرد تا به جست‌و‌جوی راه‌های متفاوتی برای حل آن بپردازد و جهت رسیدن به شش وجه با رنگ‌های منظم، خلاقیت خود را به کار بگیرد.
بهترین اسباب بازی ها برای کودکان در رده های سنی مختلف کدام است؟
-
شمارش کلمات بازی ای برای تقویت حافظه کودکان
این بازی یک تمرین خوب برای بچه‌هایی است که مشکل تمرکز دارند. یک کتاب بردارید و یک پاراگراف از آن را انتخاب کنید. هدف این نیست که فرزندتان کتاب را بخواند بلکه باید تعداد کلماتی را که در پاراگراف وجود دارد بشمارد.
وقتی شمردنش تمام شد به او بگویید برگردد و دوباره بشمارد. عدد جدید همان شماره‌ای است که دفعه قبل گفته؟ اگر نه، از او بخواهید دوباره بشمارد. و اگر درست گفته، پاراگراف دیگری را به او بدهید تا بشمارد. وقتی مشغول کاری با این جزئیات است تقریبا محال است که به چیز دیگری توجه کند.
-
بازی چی دیدی؟ برای تقویت حافظه کودکان
تعدادی شی مختلف را برای چند ثانیه در برابر دیدگان کودک قرار دهید. سپس آنها را بپوشایند و از کودک بخواهید خیلی سریع به شما بگوید چه چیزی دید؟ می‌توانید در سطوح بالاتر پیرامون جزییات اشیا (مثل رنگ، اندازه و…) هم سوالاتی از کودک بپرسید.
می‌توانید به جای اشیا، از تصاویر و عکس‌ها هم برای انجام این بازی استفاده کنید. در سطوح بالاتر ترجیحا تصاویری که جزییات زیادی دارند را انتخاب کنید تا کودک با چالش مواجه شود.
-
نقش بازی کردن برای تقویت حافظه کودکان
معلم،دکتر ،پرستار یا جادوگر بد،جادوگر خوب، گزینه های زیاد و بی پایانی برای نقش بازی کردن وجود دارد.
نقش بازی کردن یک راه عالی برای تقویت قوه تخیل و خلاقیت کودکان است.
این بازیها همچنین می تواند به کودکان کمک کند که از لحاظ روحی و اخلاقی در برخورد با جامعه مفیدتر عمل کنند.
-
بازی «تغییر را پیدا کن» برای تقویت حافظه کودکان
این بازی تقویت حافظه کودک میتواند به‌صورت تک نفره و یا گروهی در مهدکودک یا جمع خانوادگی انجام شود. از کودکان بخواهید به محیط اطرافشان به دقت نگاه کنند. سپس به آنها بگویید چشمان خودشان را ببند و شما یک وسیله را در اتاق جابه‌جا کنید. حالا از آنها بخواهید به شما بگویند چه تغییری در محیط به وجود آمده است. اگر بازی را به‌صورت گروهی انجام می‌دهید از کودکان بخواهید که تغییری که اتفاق افتاده را به آرامی در گوش شما بگویند و به بقیه فرصت دهید که به دنبال تغییر ایجاد شده باشند.
به مرور تغییرات را جزئی‌تر کنید تا کودکان با چالش بیشتری مواجه شوند و حافظه و ذهن آنها بیشتر درگیر شود. این بازی علاوه بر تقویت حافظه کودکان به بهبود مهارت‌های شناختی کودکان نیز کمک خواهد کرد. برای آشنایی با بازی‌هایی که به رشد مهارت‌های شناختی کودکان کمک می‌کنند مقاله «بازی‌های شناختی کودکان» را مطالعه کنید.
-
سودوکو برای تقویت حافظه کودکان
بازی فکری سودوکو از بازی‌های محبوب در سراسر جهان به حساب می‌آید که ریشه آن به کشور ژاپن بازمی‌گردد. می‌توان گفت مهم‌ترین ویژگی این بازی، تقویت مهارت‌های منطقی و استدلالی کودکان است. کودک در این بازی باید بتواند اعدادی را که در جدول‌ها وجود ندارند، حدس بزند؛ به‌گونه‌ای که هر عدد در هر ردیف تنها یک‌بار تکرار شود. این کار هوشیاری ذهنی، افزایش صبر و تحریک حس تخیل مغزی را به دنبال دارد.
تاثیر مثبت سودوکو به‌عنوان یکی از بازی های تقویت حافظه کودکان تا جایی پیش می‌رود که قدرت تفکر آنان را افزایش می‌دهد، باعث توجه به جزئیات در کودکان می‌شود و از همه مهم‌تر، به بهبود حافظه به‌خصوص تقویت حافظه دیداری کمک می‌کند.
-
بازی لیوان‌های جادویی برای تقویت حافظه کودکان
تعدادی کاسه لیوان‌های مشابه را روی میز قرار دهید. یک شی کوچک را انتخاب کرده و در برابر دیدگان کودک زیر کاسه‌ی مشخصی قرار دهید. برای اجرای این بازی تقویت حافظه تصویری از کودک بخواهید با دقت به کاسه‌ها نگاه کند. کاسه‌ها را بدون بلند کردن روی میز حرکت دهید. در نهایت از کودک بخواهید کاسه‌ای که شی هدف در آن بود را مشخص کند.
برای بالا بردن چالش در این بازی می‌توانید تعداد کاسه‌ها را بیشتر کنید؛ سرعت حرکت دادن کاسه‌ها را بالا ببرید و یا حتی به جای یک شی هدف؛ از ۲ شی در دو کاسه به طور همزمان استفاده کنید و از کودک بخواهید جایگاه هر ۲ کاسه‌ی شامل شی هدف را خوب رصد کند و به خاطر بسپارد.
بازی درمانی با گفتاردرمانی نیاوا
اگر به دنبال اطلاعات بیشتر و یا کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازی درمانی و یا بهبود عملکرد بازی در کودک خود هستید، و نیاز به راهنمایی دارید، مراجعه به کلینیک گفتاردرمانی نیاوا میتواند بسیار مفید باشد. کلینیک گفتاردرمانی نیاوا در تهران با به روزترین تجهیزات بازی درمانی و با مجرب ترین درمانگران، در این حیطه خدمت رسانی می‌کند.
نیاوا همصدای شما در تمام لحظه ها
