مقدمه:
اختلال طیف اتیسم (ASD) به عنوان یکی از اختلال‌های نوروتیپیک شناخته شده است که تأثیرات قابل توجهی بر توانایی‌های ارتباطی و تعامل اجتماعی افراد دارد. این اختلال، که مشخصه‌هایی نظیر الگوهای تکراری رفتاری و مشکلات در درک ارتباطات غیرکلامی را شامل می‌شود، میتواند تأثیرات متفاوتی بر روی دختران و پسران داشته باشد. با وجود اینکه اتیسم یک چالش دائمی است، رویکردهای درمانی متنوع و مداخله‌های زودهنگام می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک شایانی نمایند. در این مقاله، به بررسی نشانه‌های اتیسم در سنین مختلف، تفاوت‌های بین جنسیت‌ها، و اثربخشی روش‌های درمانی جایگزین خواهیم پرداخت. همچنین، نگاهی به خدمات متخصصین گفتاردرمانی شمال تهران و کلینیک نیاوا خواهیم انداخت که به پاسخگویی به سوالات رایج در این زمینه می‌پردازند و راهنمایی‌های کلیدی در ارتباط با درمان‌های جایگزین ارائه می‌دهند.
اتیسم چیست؟
اتیسم یک اختلال نوروتیپیک است که بر اساس مشکلات در ارتباطات اجتماعی، الگوهای تکراری رفتاری و محدودیت‌های درک و تفسیر ارتباطات غیرکلامی توصیف می‌شود. افراد مبتلا به اتیسم ممکن است مشکلات در تعامل اجتماعی داشته باشند و علاقه‌ها و فعالیت‌های محدودی داشته باشند که معمولاً با تکرار و پیگیری مشغول هستند.
ممکن است در ذهنتان چندین سوال رایج درباره اختلال اتیسم برایتان پیش بیاید،به طور مثال:
–علائم اتیسم با افزایش سن کودکان تغییر می کند؟
-دختران مبتلا به اتیسم چه علائم متفاوتی نسبت به پسران مبتلا به اتیسم دارند؟ آیا تفاوتی وجود دارد؟
متخصصین گفتاردرمانی شمال تهران در پاسخ به این سوالات ،به شما کمک میکنند.
باکلینیک نیاوا همراه باشید تا در این پست به برخی درمان های جایگزین و تاثیر آن ها نیز اشاره خواهیم کرد.
علائم مشترک در خردسالان مبتلا به اتیسم عبارتند از:
- پاسخ ندادن به نام خود؛ یعنی وقتی کودک خود را با نامش صدا می کنید، به سمت شما برنمیگردد، به شما نگاه نمی کند و هیچ کلمه ای همانند بله؟ چیه؟ و .. در جواب نمی گوید.
- اجتناب از تماس چشمی؛ معمولا مدت زمان تماس چشمی در این کودکان بسیار کوتاه است و یا اصلا ارتباط چشمی ندارند.
- وقتی به آنها لبخند می زنید، متقابلا به شما لبخند نمی زنند.
- اگر طعم، بو یا صدای خاصی را دوست نداشته باشند، بسیار ناراحت می شوند؛ ممکن است کودک شما از بوی عطری که روی لباس خود اسپری می کنید و یا حتی بوی غذایی مثل قورمه سبزی بیزار باشد و قشقرق راه بیندازد.
- حرکات تکراری، مانند تکان دادن دست، تکان دادن انگشتان یا تکان دادن بدنشان
- به اندازه بچه های دیگر صحبت نمی کند.
- آنقدر بازی وانمودی انجام نمی دهد؛ مثلا عروسک خود را نوازش نمی کنند، برایش لالایی نمی گویند و مهمای چای خیالی با عروسک ها و دوستان راه نمی اندازند.
- تکرار در گفتار؛ ممکن است کودک چند جمله محدود آموحته باشد و بدون توجه به بافت گفت و گو و محیط آنها را مرتب تکرار کند.
با افزایش سن کودکان و با توجه به افزایش انتظارات از آنها، علائم دیگری به مجموع علائم بالا اضافه خواهد شد.
علائم اوتیسم در کودکان بزرگتر عبارتند از:
- به نظر نمی رسد بفهمد دیگران چه فکر یا احساسی دارند
- دوست داشتن یک روال روزانه سخت و ناراحت شدن در صورت تغییر آن؛ مثلا اگر ترافیک باشد و شما تصمیم بگیرید از مسیر دیگری به خانه برگردید، کودک بشدت بهم می ریزد.
- داشتن علاقه بسیار شدید به موضوعات یا فعالیت های خاص
- دوست یابی برایشان سخت است یا ترجیح می دهند تنها باشند
- همه چیز را خیلی تحت اللفظی در نظر می گیرند – برای مثال، آنها ممکن است عباراتی مانند ” برو بابا” را درک نکنند.
- گفتن احساسشان برایشان سخت است.
بنابراین با افزایش سن، مشکلات این کودکان نیز پیچیده تر می شود، اما در مورد آن دسته از کودکان که مداخله زود هنگام دریافت کرده اند ممکن است مشکلات قبلی به میزان زیادی برطرف شوند و با ادامه درمان مناسب، مشکلاتی که با افزایش سن نیز افزوده شده اند نیز مدیریت بشوند.
علاوه بر اختلال طیف اوتیسم، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان نیز می توانند موارد زیر را تجربه کنند:
مشکلات انتقال به بزرگسالی. نوجوانان و بزرگسالان جوان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است در درک تغییرات بدن مشکل داشته باشند. همچنین موقعیت‌های اجتماعی در نوجوانی پیچیده‌تر می‌شوند و ممکن است تحمل کمتری برای تفاوت‌های فردی وجود داشته باشد. مشکلات رفتاری ممکن است در سال های نوجوانی چالش برانگیز باشد.
سایر اختلالات سلامت روان. نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم اغلب سایر اختلالات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند. پزشک، متخصص سلامت روان، و سازمان های حمایتی و خدماتی جامعه می توانند کمک کنند.
برنامه ریزی برای آینده
کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولاً در طول زندگی به یادگیری و جبران مشکلات ادامه می دهند، اما بیشتر آنها به سطحی از حمایت نیاز دارند. برنامه ریزی برای فرصت های آینده فرزندتان مانند شغل، دانشگاه، وضعیت زندگی، استقلال و خدمات مورد نیاز برای حمایت می تواند این روند را هموارتر کند.
لازم به ذکر است که ما در کلینیک نیاوا آماده ارائه خدمات درمانی زودهنگام و همچنین ارائه درمان های نوین و مناسب سن برای کودکان بزرگتر هستیم، درمان کودکان در کلینیک گفتاردرمانی نیاوا به کمک ارزیابی دقیق و تعیین سطح و بررسی علائم و سپس طرح ریزی و اجرای برنامه درمانی و یک رویکرد منسجم تیمی صورت خواهد گرفت؛ درنتیجه والدین و مربیان می توانند اطمینان حاصل کنند که به تک تک نگرانی های و مشکلات کودک پرداخته خواهد شد و حتی یک مورد نیز از چشم متخصصین ما پنهان نخواهد ماند. ما تا انتها با شما و دلبندانتان همراه خواهیم بود و برنامه های ویژه برای پیشرفت در مسیر شغلی و تحصیلی طرح ریطی خواهیم کرد.
اتیسم در دختران
اتیسم گاهی اوقات می تواند در دختران متفاوت باشد.
آنها ممکن است:
- برخی از علائم اتیسم را با کپی کردن رفتار و بازی کودکان دیگر پنهان کنند
- در موقعیت هایی که برایشان مشکل است، کناره گیری کنند
- به نظر می رسد که بهتر با موقعیت های اجتماعی کنار می آیند
- علائم کمتری از رفتارهای تکراری نشان می دهد
این علائم به این معناست که تشخیص اتیسم در دختران دشوارتر است.
براین‌اساس، درصورتی‌که شما نیازمند اطلاعات گرفتن و دریافت مشاوره از افراد متخصص و زبده هستید، می‌توانید جهت کسب اطلاعات و راهنمایی بیشتر در این زمینه و گرفتن مشاورة تخصصی با کلینیک نیاوا تماس بگیرید و یا حضوراً مراجعه کنید و از تجربه مجرب‌ترین درمانگران جهت مداخله مناسب بهره‌مند شوید.
طب جایگزین
از آنجایی که اختلال طیف اوتیسم قابل درمان نیست، بسیاری از والدین به دنبال درمان های جایگزین یا مکمل هستند، اما این درمان ها تحقیقات کمی دارند یا هیچ تحقیقی برای نشان دادن موثر بودن آنها ندارند. شما می توانید ناخواسته رفتارهای منفی را تقویت کنید. و برخی از درمان های جایگزین به طور بالقوه خطرناک هستند.
ما درمطب گفتاردرمانی مطهره موسوی مهر با داشتن یک تیم مجرب و حرفه‌ای دغدغه‌مند مشکلات کودکان میهن عزیزمان هستیم و شرایطی را فراهم کردیم که در اسرع وقت پاسخگو و آماده ارائه مشاوره و خدمات مناسب و مورد نیاز شما باشیم. بنابراین به یاد داشته باشید که شما می توانید با تماس تلفنی و یا مراجعه حضوری، مشکلات و سوالات خود در مورد درمان های مکمل و جایگزین را مطرح نموده و مطمئن باشید که اعضای کلینیک توانبخشی نیاوا در این مسیر و تا آخرین قدم همراه شما جهت کاهش و رفع مشکلات خواهند بود.
نمونه‌هایی از درمان‌های مکمل و جایگزین که ممکن است هنگام استفاده در ترکیب با درمان‌های مبتنی بر شواهد، فوایدی را ارائه دهند، عبارتند از:
- درمان های خلاقانه؛ برخی از والدین برای تکمیل مداخلات آموزشی و پزشکی با هنر درمانی یا موسیقی درمانی که بر کاهش حساسیت کودک به لمس یا صدا تمرکز دارد، انتخاب می کنند. این روش‌های درمانی ممکن است زمانی که همراه با سایر درمان‌ها استفاده می‌شوند، فوایدی را به همراه داشته باشند.
- درمان های مبتنی بر حس، این درمان ها بر اساس این نظریه اثبات نشده است که افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم دارای یک اختلال پردازش حسی هستند که باعث مشکلاتی در تحمل یا پردازش اطلاعات حسی مانند لمس، تعادل و شنوایی می شود. درمانگران از برس، فشار دادن اسباب بازی ها، ترامپولین و سایر مواد برای تحریک این حواس استفاده می کنند. تحقیقات اثربخشی این درمان‌ها را نشان نداده است، اما ممکن است در صورت استفاده همراه با سایر درمان‌ها، فوایدی داشته باشند. (کلینیک نیاوا با همراهی کاردرمانگران مجرب و ابزار و وسایل به روز می توانند در این نوع خاص از درمان بهترین مداخلات و مشاورات را برای کودکان ارائه دهند.)
- ماساژ دادن. در حالی که ماساژ ممکن است آرامش بخش باشد، شواهد کافی برای تعیین اینکه آیا ماساژ علائم اختلال طیف اوتیسم را بهبود می بخشد وجود ندارد (در کلینیک نیاوا، ماساژهای مخصوصف براساس نوع مشکل کودک توسط گفتاردرمانگران و کاردرمانگران ارائه می شود.)
- درمان با حیوانات خانگی یا اسب. حیوانات خانگی می توانند همراهی و تفریح را فراهم کنند، اما تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا تعامل با حیوانات باعث بهبود علائم اختلال طیف اوتیسم می شود، مورد نیاز است.
برخی از درمان های مکمل و جایگزین ممکن است مضر نباشند، اما هیچ مدرکی مبنی بر مفید بودن آنها وجود ندارد. برخی از آنها ممکن است شامل هزینه های مالی قابل توجهی نیز باشند و اجرای آنها دشوار باشد. نمونه هایی از این درمان ها عبارتند از:
- رژیم های غذایی خاص؛ هیچ مدرکی مبنی بر اینکه رژیم های غذایی خاص یک درمان موثر برای اختلال طیف اتیسم هستند وجود ندارد و برای کودکان در حال رشد، رژیم های غذایی محدود می تواند منجر به کمبودهای تغذیه ای شود. اگر تصمیم به دنبال کردن یک رژیم غذایی محدود دارید، با یک متخصص تغذیه کار کنید تا یک برنامه غذایی مناسب برای فرزندتان ایجاد کنید.
- مکمل های ویتامین و پروبیوتیک ها. اگرچه هنگام استفاده در مقادیر معمولی مضر نیستند، اما شواهدی وجود ندارد که آنها برای علائم اختلال طیف اتیسم مفید هستند و مکمل ها می توانند گران باشند. با پزشک خود در مورد ویتامین ها و سایر مکمل ها و دوز مناسب برای کودک خود صحبت کنید.
- طب سوزنی. این درمان با هدف بهبود علائم اختلال طیف اوتیسم استفاده شده است، اما اثربخشی طب سوزنی توسط تحقیقات پشتیبانی نمی شود.
برخی از درمان های مکمل و جایگزین شواهدی مبنی بر مفید بودن و بالقوه خطرناک بودن آنها ندارند.
نمونه هایی از درمان های مکمل و جایگزین که برای اختلال طیف اوتیسم توصیه نمی شوند عبارتند از:
- کیلات درمانی؛ گفته می شود این درمان جیوه و سایر فلزات سنگین را از بدن حذف می کند، اما هیچ ارتباط شناخته شده ای با اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. کیلات درمانی برای اختلال طیف اوتیسم توسط شواهد تحقیقاتی پشتیبانی نمی شود و می تواند بسیار خطرناک باشد. در برخی موارد، کودکانی که تحت درمان با کیلیت درمانی قرار گرفته اند، جان خود را از دست داده اند.
- درمان با اکسیژن هایپرباریک؛ اکسیژن هیپرباریک درمانی است که شامل تنفس اکسیژن در داخل یک محفظه تحت فشار است. این درمان در درمان علائم اختلال طیف اوتیسم موثر نبوده و توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای این استفاده تایید نشده است.
- انفوزیون ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG). هیچ مدرکی مبنی بر اینکه استفاده از تزریق IVIG اختلال طیف اوتیسم را بهبود می بخشد وجود ندارد و FDA محصولات ایمونوگلوبولین را برای این استفاده تایید نکرده است.
اختلال اتیسم یک بیماری پیچیده میباشد و مداخلات زودهنگام گفتاردرمانی،کاردرمانی و رفتار درمانی میتواند کمک شایانی به این کودکان کند.
اگر کودک شما علائم اتیسم را دارا میباشد حتما از غربلگری حرفه ای متحصصین گفتاردرمانی تهران به خصوص کلینیک نیاوا استفاده نمایید. مداخلات حرفه ای برنامه ریزی شده توسط دکتر مطهره موسوی مهر راه حل رهایی از این مشکلات است.
منابع:
A Review of Complementary and Alternative Treatments for Autism Spectrum Disorders (hindawi.com)
What is Autism Spectrum Disorder? | CDC
Autism spectrum disorder – Symptoms and causes – Mayo Clinic